Zorg-ICT Zorgen - Kritische blik op zorg-ICT

05 dec 2019

GIRFEC in Nederland: het kind als bron van datamining

Op diverse plaatsen in Nederland zijn pogingen gaande om een uit Schotland overgewaaid bedenksel in de kind-/jeugdzorg in te voeren. Het gaat om GIRFEC. Dat staat voor: Getting It Right For Every Child, van overheidswege bedacht in Schotland om kinderen veilig te laten opgroeien. In Nederland wordt er vanuit Tilburg door de wethouder Marcelle Hendricks en door het Nederlands JeugdInstituut(NJI) flink gepusht om dit systeem in te voeren. De GIRFEC-filosofie kent uiterst discutabele kanten. In de eerste plaats: het aanstellen van een “named person”’ een soort van overheidswege aangewezen voogd met doorzettingsmacht die uitgaat boven de ouderlijke macht. In de tweede plaats voorziet GIRFEC in het verzamelen van een groot aantal data van/rond/omtrent het opgroeiende kind. Data die ook weer uitgewisseld zou moeten worden met allerlei instanties die zich met het kind bemoeien. Daarmee zou men een gigantische hoeveelheid data van elk kind verzamelen met de mogelijkheid van profiling en datamining.

Lees verder →

03 dec 2019

Informed consent dreigt te verdwijnen uit spreekkamer. En nog veel meer!

Op 13 november 2019 verscheen op de website van de Vereniging van Zorgaanbieders Voor Zorgcommunicatie(VZVZ) een bericht over borging van toestemmingsverlening. VZVZ is verantwoordelijk voor het Landelijk SchakelPunt(LSP). Via het LSP kunnen zorgdata opgevraagd worden bij de bron. Die borging van toestemmingsverlening betekent het volgende. Meerdere partijen werken met VZVZ aan een Online ToestemmingsVoorziening(OTV), om zorgdata te kunnen opvragen, in een centralistisch opgezet systeem vast te leggen. Gevolg daarvan is dat het “informed consent” uit de spreekkamer dreigt te verdwijnen. Dit speelt niet alleen voor het LSP. De OTV is ook bedoeld voor andere opt-in-registraties. Een prominente is de registratie van de toestemming om ROM-data te laten gebruiken door Akwa GGZ. Uit welingelichte bron heb ik vernomen dat ZIS-producent Chipsoft met OTV wil proberen de ruim bekritiseerde verzameling van Routine Outcome Monitoring in de GGZ zo weer op gang te krijgen. Lees verder →

28 nov 2019

A-EPD My Health Record slaagt niet in adequaat managen cybersecurity-risico’s

In The Guardian van maandag 25 november 2019 stond een interessant artikel over problemen bij het Australische Elektronische PatiëntenDossier(A-EPD), My Health Record. De verantwoordelijke instantie, de Australian Digital Health Agency(ADHA), blijkt fors te kort te schieten op het gebied van cybersecurity en interne controles. Het Australian National Audit Office(ANAO) stelt dat ADHA cybersecurity en privacy-risico’s niet adequaat managede. De auditorganisatie schreef dat ADHA voor het centrale A-EPD systeem op zich passende maatregelen nam om de cyberveiligheid te garanderen. Maar men stelde tegelijk vast dat men naliet voor afdoende bescherming te zorgen tegen cyberaanvallen via sites/apps van derden en via zorgaanbieders-organisaties. Het betekent dat als je de voordeur beveiligt, maar de achterdeur open laat staan er grote cybersecurity-risico’s bestaan voor in het systeem opgeslagen zorgdata. Het A-EPD is al jaren een bron van zorg en discussie in Australië. Ik schreef er al drie keer over. (In 2016, in 2017 , in 2018). Lees verder →

26 nov 2019

Nictiz poetst teruggang beeldbellen weg in eHealthmonitor 2019

Het is aandoenlijk, maar tegelijk ontluisterend, om te zien hoe Nictiz als “onafhankelijk” kenniscentrum voor digitale informatieuitwisseling in de zorg, zich soms in bochten wringt. Dat was weer zichtbaar in de recent verschenen eHealth-monitor 2019. Met een klassieke public-relations truc verhult Nictiz de substantiële daling van het gebruik van beeldbellen. Ook het uitblijven van een doorbraak bij het gebruik van patiëntenportalen van ziekenhuizen en huisartsen moffelt men ergens in de tekst weg. Beeldbellen is één van de stokpaardjes van het ministerie van VWS om de zorg in de toekomst beheersbaar te houden. Het digitaal kunnen inzien van zorgdata door patiënten op webpagina’s van ziekenhuizen en huisartsen is straks een graadmeter voor het gebruik van de in 2020 beschikbaar komende Persoonlijke Gezondheids Omgevingen(PGO’s). Daarvan is het de bedoeling dat patiënten hun zorgdata die ze van zorginstellingen en zorgverleners elektronisch kunnen ontvangen erin kunnen opbergen. Lees verder →

22 nov 2019

Apple “koopt” studie over opsporen atriumfibrilleren met Apple Watch

Apple betaalde fors voor onderzoek om met gebruik van de Apple smartwatch een vorm van onregelmatige hartslag, atriumfibrilleren, op te kunnen sporen. Op 14 november 2019 verscheen in het New England Journal Medicine de eindconclusie van de Apple Heart Study onder 419.297 Apple Smartwatch gebruikers. Op 20 maart 2019 schreef ik een artikel over het voorlopige resultaat. Onder het onderzoek staat: funded by Apple. Bij doorlezen van documentatie over eventuele financiële belangenverstrengeling van de auteurs blijkt dat 16 van de 22 auteurs een toelage van Apple kregen dan wel een honorarium. Het is ronduit schokkend om te zien hoeveel auteurs financiële banden hebben met het bedrijf waarvan een product onderzocht wordt. De smartwatch blijkt maar een uiterst beperkte bijdrage te leveren aan het opsporen van atriumfibrilleren. Toch perst men er in de eindconclusie nog uit dat deze studie een basis verschaft voor grootschalige pragmatische studies. Commerciëler kan het eigenlijk niet. Lees verder →

19 nov 2019

“Zorgrobot SARA”: niet veel meer dan een potsierlijke audiovisuele pinguïn

De afgelopen week besteedden de media(A, B, C) uitgebreid aandacht aan een nieuwe ster aan het “zorgrobot”-firmament. Het gaat om de SARA. Ik zet het woord zorgrobot tussen aanhalingstekens, omdat hetgeen de robot kan doen eigenlijk weinig voorstelt. De machine ziet er op video’s met twee bewegende driehoekige “armpjes” uit als een uit de kluiten gegroeide elektronische pinguïn met audiovisuele presentatiemogelijkheden. Opvallend is dat die eigenlijk onveranderlijk positief is zonder enig kritisch geluid. Het lijkt erop dat met knippen en plakken een onderliggend persbericht klakkeloos overgenomen is. Onveranderlijk positioneert men dit soort apparaten als “zorgrobots” die het werk in ziekenhuizen, verpleeghuizen en andere zorginstellingen zullen gaan verlichten. Niemand durft eigenlijk hardop te zeggen dat dit soort robots niet veel meer dan een gadget zijn. De introductie heeft blijkbaar nieuwswaarde. Het zijn gadgets om wat zaken op te leuken, maar qua zorg niet veel zoden aan de dijk zetten.

Lees verder →

15 nov 2019

Google duikt diep ziekenhuisautomatisering in met zorgdata-deal. Einddoel het ultieme ZIS?

Google heeft sinds kort toegang tot massale aantallen medische dossiers in de Verenigde Staten. Op 11 november maakte The Wallstreet Journal bekend dat Google eerder dit jaar een zeer ingrijpende overeenkomst sloot met de ziekenhuisketen Ascension. Het betreft dossiers van zeker 50 miljoen Amerikanen, behandeld in 2600 instellingen in 21 staten. Google gaat de zorgdata op servers in de Google-cloud zetten. Ze komen in een door Google nog te maken structuur in de G-Suite te staan. Data kunnen daar benaderd worden door de zorginstelling voor o.a. zoekacties. Daarnaast zou Google afgesproken hebben op basis van de bij haar opgeslagen data softwarematige toepassingen te ontwikkelen op basis van kunstmatige intelligentie(AI). De vraag is echter of Google niet hiermee de eerste stappen zet naar een eigen Ziekenhuis InformatieSysteem in de cloud. Ruim 150 mensen van Google en evenveel van Ascension werken met de onversleutelde zorgdata. Een klokkenluider uit die groep Google-medewerkers maakte een geannoteerde video-presentatie bekend. Daarin wordt uit de doeken gedaan wat Google beoogt.

Lees verder →

13 nov 2019

Zorgambassade, in naam een doe-/denktank.Tegelijk lobbyclub dicht tegen VWS aan

Sinds kort ritselt het op Twitter van berichten over de Zorgambassade. Dit jaar startte men dit initiatief om elk jaar zestien zorgprofessionals zich te laten buigen over belangrijkste problemen in de zorg. Die moeten in één jaar komen met haalbare en schaalbare oplossingen. De Zorgambassade is een initiatief van Felice Verduyn-van Weegen van LSP, investeringsbedrijf in medische innovaties. Een aantal partners haakten aan, waaronder VWS. Op dit moment zijn de partners: VWS, Philips, SmartHealth Amsterdam, zorgverzekeraars VGZ en Zilveren Kruis, de Boston Consulting Group, en de farmaceutische bedrijven AMGEN en Novartis. Die leveren kennis en consultants en helpen samen met het Zorgambassade Kennisnetwerk met het implementeren van ideeën. Men stelt zeer luid volledig onafhankelijk te opereren en een doe-/denktank voor de zorg te willen zijn. Helaas kan ik bij het zien van de partners niet anders concluderen dan dat met hulp van VWS een invloedrijke lobbyclub is opgezet.

Lees verder →

11 nov 2019

Ongeruste leden Vereniging VVAA niet uniek. Symptomatisch voor aanschurken bestuurders tegen VWS

De Vereniging VVAA heeft voor 19 november een ledenbijeenkomst uitgeschreven. Dat gebeurt omdat het bestuur zegt snel te willen reageren op een aantal verontruste leden. Het bestuur zegt daarbij dat tijdens deze bijeenkomst de borging van de “stemfunctie” voor de toekomst centraal staat. Daarbij doelt het bestuur op de stem die de Vereniging de laatste jaren onder directeur Brugman aan zorgverleners gaf bij niet-materiële ondersteuning. De bezorgdheid is ook voor een groot deel ingegeven door het aannemen van een betaald adviseurschap door de voorzitter, Gerlach Cerfontaine, bij VWS, NVZ en NFU. Dat, specifiek in het kader van het programma (Ont)regelDeZorg dat VWS overnam van de VVAA. Het problematische is gelegen in het te nauw aanschurken tegen VWS. Zeer recent was er ook onrust bij V&VN, de Vereniging van Verpleegkundigen en Verzorgenden in Nederland. Op 27 augustus j.l. trad het bestuur af. Ook de Landelijke HuisartsenVereniging(LHV) ondervond ooit de gevolgen ervan. Lees verder →

08 nov 2019

Zorgverzekeraar ASR van het padje af met cadeaubonnen voor gezondheidsdata

Deze week lanceerde het verzekeringsconcern ASR voor haar twee zorgverzekeringslabels het ASR Vitality programma. Het gaat daarbij om de zorgverzekeraars Ditzo en De Amersfoortse. Het Vitality programma beoogt een gezonde leefstijl bij aangesloten verzekerden te stimuleren. Het werd direct in de media opgepikt. Aan het initiatief zitten meerdere bedenkelijk kanten ook al lijkt het doel op het eerste gezicht loffelijk. ASR heeft daartoe een apart dochterbedrijf opgericht, genaamd ASR Vitaliteit & Preventieve Diensten B.V. In het Vitality programma vullen Ditzo- en De Amersfoortse-verzekerden, die zich daarvoor opgeven, vragenlijsten in over gezondheid, eet- en leefgewoonten. Ook dient men wearable-data(Fitbit of smartwatch) via een app op te sturen naar het Vitality-programma. Bij voldoende vorderingen krijgt men dan cadeaubonnen, deel van aanschafkosten van de wearable retour of kortingen op bestaande verzekeringen.(zie tabblad Beloningen). Wat men niet hardop zegt, is dat ASR Vitality € 3,50 per maand kost. 42 euro per jaar dus.

Lees verder →