Aandacht voor privacy en uitvoerbaarheid in nieuwe bekostigingsmodel GGZ onbegrijpelijk laat

privacy

In een op 30 augustus 2017 gedateerde en op 12 september aan de Tweede Kamer gestuurde brief van de Nederlandse Zorgautoriteit(NZa) laat deze organisatie weten dat het met de pilots van het nieuwe bekostigingsmodel voor de Geestelijke GezondheidsZorg(GGZ) helemaal niet goed gaat. Ik berichtte al eerder over de te lage deelname waardoor een verplichting voor zorgaanbieders om mee te werken door de NZa in het vooruitzicht werd gesteld. In de brief geeft de voorzitter van de Raad van Bestuur, mevr. dr. M.J. Kaljouw dat duidelijk weer, maar daarnaast vermeldt zij dat door hen die wel meedoen te weinig data worden aangeleverd. Te weinig zorgclusters krijgt de NZa in begin van de pilot binnen. Het toegezegde aantal zorgclusters is nadrukkelijk onvoldoende in vergelijking met het aantal dat de NZa op basis van de nu beschikbare informatie denkt nodig te hebben. De brief van de NZa laat trouwens ook zien dat men aardig in tijdnood aan het komen is om met het zorgcluster bekostigingsmodel GGZ in 2020 mee te gaan betalen. Men noemt het ook wel het Engelse model, dat overigens in Engeland helemaal niet functioneert. In het voortraject gaat men er van uit dat een aantal zaken voor die tijd geregeld zijn, maar dat is geenszins het geval. Op enkele van die zaken ga ik hieronder in. Triest is dat men bezig is dit model te ontwikkelen, maar dat pas in de loop van het concreet maken van het model onderwerpen als privacy-bestendigheid en uitvoerbaarheid aan de orde komen. Dat zijn nu juist de zaken waarmee men dient te beginnen.

Lees meer

Taylorisme en New Public Management als destructieve, (de)fragmenterende en deprofessionaliserende krachten in de GGZ

organogram

De afgelopen week viel mijn oog op een kort bericht op LinkedIn van de psychiater Cobie Groenendijk. Zij vertrok per 1 september 2017 bij de grote Geestelijke GezondheidsZorg(GGZ)-instelling Arkin. Het bericht dat ze schreef was nog geen kwart A-4 groot, maar trok tot op dit moment ruim 70.000 (ja zeker: zeventigduizend) lezers. (De schermafdruk was gemaakt bij 38037 lezers.) Met zoveel lezers is dat meer dan individueel signaal. Zij beschrijft haar overstap van een grootschalige GGZ-instelling, die sterk beïnvloed wordt door zorgverzekeraars, naar een kleinschalige, contractvrije. Om zich te kunnen blijven concentreren op patiënten en daar met hoofd en hart voor beschikbaar te zijn trekt ze zich terug uit de marktcultuur waar de grote GGZ-instellingen door zorgverzekeraars toe gedwongen worden. Ze beschrijft een cultuur waarin over de patiënt gecommuniceerd wordt als product, over behandeling als tijd-schrijven en productie-scoren. Een systeem waarin behandelgegevens niet veilig meer zijn en deze onder dwang van zorgverzekeraars zonder toestemming moeten worden doorgegeven(ROM-data). De cultuur van targets en productieklokken. Zij is niet de enige die de grootschalige GGZ vaarwel zegt. In het septembernummer van De Psychiater beschrijft hoofdredacteur en psychiater( bij GGz Centraal) Piet Verhagen de ware exodus van psychiaters en psychologen uit de GGZ. Eigenlijk allemaal om dezelfde reden. De dieper liggende oorzaak van de problematiek is het in de jaren negentig van de vorige eeuw door de toenmalige Haagse bestuurderen omarmen van de principes van het New Public Management(NPM) en daarmee het taylorisme.

Lees meer

Voorstel vastleggen niet-reanimeer-verklaring in LSP getuigt niet van realiteitszin

niet-reanimeren

Op de website van Medisch Contact stond op 13 september 2017 een opmerkelijke bijdrage over een voorstel van Frank Bosch, internist in het Rijnstate ziekenhuis. Hij deed die uitspraak op een symposium van de Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering van de Geneeskunst(KNMG). Hij hield een pleidooi om het Landelijke SchakelPunt(LSP) de functie van de niet-reanimeer-penning over te laten nemen. Reanimatie is een levensreddende medische activiteit, die door een aantal mensen niet als gewenst wordt beschouwd. Dat kan zijn op basis van leeftijd, levensperspectief, onderliggend lijden etc. Het voorstel getuigt echter niet van veel kennis van de huidige en toekomstige mogelijkheden van het LSP en de situatie rond de toestemmingsverlening door burger om medische informatie te doen delen. Het voorstel is geen vooruitgang te noemen en zou een stap terug zijn ten aanzien van de huidige situatie waarin de burger een penning draagt waarop de niet-reanimatiewens staat. Uit angst dat die penning over het hoofd werd gezien liet een hoogbejaarde vrouw in 2014 overigens haar niet-reanimatiewens op haar borstkas tatoeëren! De tijd die nodig is om een niet-reanimatie-wens via het LSP op te zoeken is veel te lang. In een aantal gevallen zal het moment van reanimeren zich voordoen op een plaats waar geen computer-raadpleging mogelijk. De plaats waar de facto het reanimeren binnen een medische omgeving het meeste voorkomt, het ziekenhuis, heeft grote moeite met het implementeren van het LSP-gebruik. De functionaliteit is zo beperkt en zo traag dat het voorstel van Frank Bosch daar niet uitvoerbaar is.

Lees meer

Massale update van pacemaker-firmware niet zonder risico’s

pacemaker

Eind augustus 2017 in de media diverse berichten dat een groot aantal pacemakers van de firma Abbott(voorheen St. Jude Medical) een update nodig hebben van hun inwendige programmatuur. Het gaat om de zogenaamde firmware die de basisfunctie van deze hartgangmakers regelt. De firmware-update is nodig vanwege de mogelijkheid van het draadloos beïnvloeden van  deze onder de huid geïmplanteerde apparaten door middel van elektromagnetische straling. Normaliter worden pacemakers af-/bijgesteld met behulp van dit soort straling door de behandelend cardioloog. Blijkbaar is het ook mogelijk dat onbevoegden met elektromagnetische straling deze apparaten extern kunnen beïnvloeden. De Amerikaanse Food and Drug Administration(FDA) stelt dat de ongeautoriseerde toegang gebruikt kan worden om instellingen van  de pacemaker te veranderen, die de patiënt kunnen schaden door bijvoorbeeld door een te snelle uitputting van de batterij of een niet gewenste vorm van stimulering van het hart door de pacemaker. Het zou alleen al in de Verenigde Staten gaan om 465.000 apparaten. Wereldwijd zal het dan om een veel groter aantal gaan. De FDA geeft in haar berichtgeving dat het niet gaat om pacemakers die het hart een schok geven bij ernstige ritmestoornissen(ICD), maar om “gewone” pacemakers en de apparaten die gebruikt worden bij hartfalen(CRT-P).

Lees meer

Hautaine Autoriteit Persoonsgegevens hanteert omkering bewijslast

crimescene

Op 4 augustus 2017 publiceerde ik een artikel over de gang van de burgerrechtenvereniging Vrijbit naar de Autoriteit Persoonsgegevens(AP). Vrijbit deed een verzoek aan de AP om handhavend op te treden naar aanleiding van gefundeerde berichten, dat van burgers onterechte opt-in-toestemmingen voor delen van medicatiegegevens bij apotheken genoteerd zijn. Daarbij gaat het om het opvraagbaar maken van medicatiegegevens via het Landelijk SchakelPunt(LSP). De reactie van de AP op dit verzoek laat duidelijk zien dat men een omkering van de bewijslast hanteert bij de benadeelde burger. Details over de onterechte notering van de opt-in-toestemming eist men van de meldende burger, terwijl het veel meer in de rede ligt dat de zorgaanbieder, die de onterechte toestemming in diens ICT-systeem vastlegt, dat zou moeten doen of de Vereniging van Zorgaanbieders Voor Zorgcommunicatie(VZVZ). Op de website van VZVZ is met de nodige moeite een inzage-overzicht van opt-in-toestemmingen en bevragingen te vinden.

Lees meer