Mondkapje in openbaar als amulet in modern bezweringsritueel tegen corona-virus

Al zolang er mensen op deze aardbol rondlopen is er sprake van bijgeloof. Aan het toedichten van een beschermende werking aan voorwerpen waarvan men gelooft dat ze tegenwicht bieden aan gevaar, ziekte of ongeluk. Zo’n voorwerp heet een amulet. Bij de uitbraak van het huidige coronavirus COVID-19 in  China kon je zien dat mondkapjes/mondmaskers plotseling daar in  het straatbeeld niet meer weg te denken zijn. Mondkapjes die eerder voornamelijk bij luchtverontreiniging(smog) gebruikt werden, lijken een onderdeel geworden van het “normale “straatbeeld.  Ook in Europa is het dragen van een mondmasker in de openbare ruimte aan het toenemen. Dat terwijl het om een veelvoud van redenen niet bepaald zinvol is dat niet-zieke burgers deze daar gebruiken. In Nederland is er laatste dagen een soort mondmasker-gekte zich aan het ontwikkelen. Zich uitend aan tekorten bij groothandel en leveranciers, en zelfs het wederrechtelijk toe eigenen door bezoekers en personeel  van binnen een ziekenhuis.  

Niet zinvol

Het gebruik van mondkapjes/-maskers in de openbare ruimte ter voorkoming van besmetting met het COVID-19 virus is niet bepaald zinvol. Vaak gebruikt men stoffen of papieren maskers die op geen enkele manier virusdeeltjes tegen houden. Daarnaast gebruikt de meerderheid van de dragers ze zodanig dat er niet alleen via het masker maar ook in open ruimten tussen wangen de randen van het masker uitgewisseld wordt. Door deze “valse lucht” ademt men toch (virus)deeltjes in. Om die reden heeft het dragen van een mondmasker bij smog/fijnstof in de lucht ook vaak geen enkele zin. Tevens laat het materiaal vaak de minuscule fijnstof- en virusdeeltjes door. De maskers worden door de dragers vaak met de handen aan de buitenzijde aangeraakt waardoor eventueel daar aanwezige virusdeeltjes toch aan de handen komen. Maskers worden ook massaal door de dragers hergebruikt, waardoor voorkoming van circulatie van het virus illusoir is.

Wel zinvol

Er zijn twee situaties waarbij het dragen van een mond-neusmasker dat minimaal aan FFP-2 eisen voldoet zinvol is. Dat is in het ene geval een patiënt die met het corona-virus is besmet is en voorkomen moet worden dat die huisgenoten of een zorgverlener besmet. In dat geval voorkomt men dat de patiënt virusdeeltjes in een aerosol door de lucht verspreid. Verreweg het belangrijkste is het voor de hulpverlener  om bij het bezoeken van een besmette of van besmetting verdachte patiënt een dergelijk masker te dragen. Namelijk om te voorkomen dat de zorgverlener de virusdeeltjes inademt en ziek wordt.

Gekte ondanks waarschuwing

Hoewel wij als Nederlanders er op prat gaan het hoofd niet snel op hol te laten brengen zie je dezer dagen opeens toch de mondkapjes/mondmaskers-gekte toeslaan. Plotseling barst het op Marktplaats van de advertenties van bedrijven, maar opvallend veel particulieren die allerlei maskers aanbieden. Verpakt of onverpakt waardoor niet duidelijk is of ze al eerder gebruikt zijn. Ondanks dat het RIVM kenbaar maakt dat het gebruik van mondmaskers voor niet-virulente personen niet wordt geadviseerd heeft het bezit van een mondmasker voor degenen zie ze als particulier kopen blijkbaar toch een geruststellende waarde. Probleem is echter dat de zorgverleners op deze wijze niet goed hun werk kunnen doen en een grote kans lopen tijdens hun werk besmet te raken.

Amulet

We kunnen dus concluderen dat het dragen van een mondmasker in de openbare ruimte slechts een symboolfunctie heeft. In de trant van : “Kijk mij eens goed bezig zijn”. Vanwege de eerder genoemde zinloosheid van het gebruik in de openbare ruimte fungeert het mond-neusmasker/mondkapje als een amulet. Om daarmee een soort bezweringsritueel uit te voeren om niet het corona-virus op te lopen. Het is vergelijkbaar met het gebruik in de Oriënt(Oostelijke Middellandse Zee gebied) van het afweren van het boze oog door het bij je hebben van een op een oog lijkend glazen of stenen voorwerp.  

Het bijgeloof door verkeerd gebruik van op zich nuttige, maar in hun toewending  bezwerende artikelen, is dus ook onder ons, in het zich nuchter noemende Nederland.

W.J. Jongejan, 4 maart 2020

Image by Gerd Altmann from Pixabay