Onbegrijpelijk ontbreken van aandacht voor scherp WHO-luchtkwaliteit-rapport in Nederlandse pers
Op 22 september presenteerde de directeur van de World Health Organization(WHO), dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, de versie-2021 van de Air Quality Guidelines(AGL) van de WHO. De vorige versie dateerde van 2005. De WHO scherpt thans de richtlijnen voor wat er aan vervuilende stoffen in de lucht mogen zitten verder aan. De wetenschappelijke media besteedden er aandacht aan. Het is onbegrijpelijk dat de dagbladpers/radio/tv in Nederland er geen aandacht aan schonken. Uiteraard gebeurde er op het politiek vlak de afgelopen week het nodige, maar dit onderwerp is van groot belang voor iedereen. Niet alleen in Nederland, maar in de hele wereld. In het nieuwste rapport stelt de WHO dat er jaarlijks zeven miljoen mensen vroegtijdig overlijden ten gevolge van een slechte luchtkwaliteit en vele malen meer mensen gezondheidsschade erdoor ervaren. In het nieuwe rapport scherpt de WHO de normen duidelijk aan voor de concentraties fijnstof, ozon, kooldioxide, stikstofdioxide en koolmonoxide.
Rapport 2021
Over het rapport zijn op het internet een persbericht, een samenvatting van zestien pagina’s en het hele rapport van driehonderd bladzijden te vinden. In het rapport wijst de WHO op verstrekkende gevolgen van een slechte luchtkwaliteit. De WHO stelt dat er sterk bewijs is dat er een oorzakelijke relatie bestaat tussen de blootstelling aan fijnstof en overlijden. Ook ten aanzien van het voorkomen van lagere luchtweginfecties, COPD, ischemisch hartlijden(hartaanval/angina pectoris), longkanker en beroertes. De WHO wijst ook op relaties met het voorkomen van dementie(Alzheimer) en andere neurologische ziekten. Ze beschrijft de aangescherpte normen bij fijnstof voor twee partikelgroottes, namelijk PM2,5 en PM10.
Belang aanscherping fijnstofnorm
Met fijnstof worden alle stofdeeltjes in de lucht bedoeld. Het is een verzamelnaam van deeltjes van verschillende grootte, tot maximaal 10 micrometer (µm) doorsnede. Deeltjes bestaand uit zwaveldioxide, stikstofoxiden en ammoniak vormen het grootste deel, ook elementair koolstof en koolstofverbindingen dragen bij aan fijnstof. De twee belangrijkste ‘maten’ voor fijnstof zijn PM10 (Particulate Matter, fijnstof dus, met een grootte tot 10 micrometer) en PM2,5 (fijnstof met een grootte tot maximaal 2,5 micrometer). PM2,5 is daarom een deel uit de fractie PM10. PM10 en PM2,5-deeltjes kunnen tot diep in de longen doordringen. PM2,5-deeltjes kunnen echter in de bloedbaan terechtkomen en zo hart, longen en andere organen ziek maken. Fijnstof wordt voornamelijk gegenereerd door verbranding van brandstof in verschillende sectoren, zoals transport, energieopwekking, huishoudens, industrie en landbouw/veeteelt.
Vergelijking normen met 2005
In het uitgebreide rapport staat op pagina 136 tabel 3.26 met de aanbevolen Air Quality Guidelines van 2021 naast die van 2021. De aanscherping van de normen is veelbetekenend. Het gaat bij diverse stoffen om een aanscherping met een factor 2, bij stikstofdioxide zelfs met een factor 4.
Het betekent dat men wereldwijd een veel grotere inspanning moet doen om tot “aanvaardbare” luchtkwaliteit te komen.
Koolmonoxide en Nederland(1)
Zeer opvallend is de scherpe norm voor de 24-uurs-blootstelling aan koolmonoxide(CO). Die stelt de WHO anno 2021 op 4 mg/m3. De Europese norm is op dit moment nog 10 mg/m3 voor een blootstelling van 8 uur.. In Nederland hanteren we geen mg/kubieke meter, maar parts per million(ppm) . Voor CO geldt dat 1 mg/m3 = 0,87 ppm. De maximaal 4 mg/m3 bij de WHO is dus ongeveer 3,5 ppm CO. De huidige CO melders in Nederland hoeven pas af te gaan na 2 uur 35 ppm CO of 1 uur 50 ppm. Dus zelfs als je een CO melder hebt (in ongeveer 20-25% van de woningen), geeft dat geen bescherming tegen chronische CO vergiftiging.
Consequenties
De Gezondheidsraad vindt dat er melders moeten komen die al afgaan bij 6-10 ppm. Dat is dus volgens de WHO nu niet goed genoeg. Er zijn ook experts die zeggen dat voor CO geen veilige ondergrens bestaat, vanwege de affiniteit van CO met de rode bloedcelkleurstof hemoglobine(Hb). Bij inademen van hele lage concentraties CO (tot 1-2 ppm) komt het CO wel in het bloedplasma en van daar verder in het lichaam, maar wordt het door het Hb niet ‘opgemerkt’, en dus zal de COHb niet toenemen. Dat de norm van de WHO van groot belang is, zit hem in het feit dat de norm ook geldt voor binnenshuis ingeademde lucht. De Gezondheidsraad adviseert daarom om te bevorderen dat melders worden afgestemd op de WHO-advieswaarden. Ook adviseert de Gezondheidsraad om in voorlichting aan burgers, hulpverleners en installatiebedrijven meer aandacht te besteden aan de risico’s van langdurige blootstelling aan lage concentraties koolmonoxide.
AQG en Covid-19
WHO-directeur Ghebreyesus legt ook een verband tussen luchtvervuiling en COVID-19:
“Although the burden of air pollution is heterogeneous, its impact is ubiquitous. These guidelines come at a time of unprecedented challenges, in the face of the ongoing COVID-19 pandemic and the existential threat of climate change. Addressing air pollution will contribute to, and benefit from, the global fight against climate change, and must be a key part of the global recovery, as prescribed by the WHO Manifesto for a healthy recovery from COVID-19.”
Er bestaat inmiddels een reeks van artikelen over de relatie tussen luchtvervuiling en de morbiditeit en mortaliteit ten gevolge van COVID-19.
In het licht van bovenstaande belangwekkende constateringen is het niet goed te begrijpen dat de vaderlandse dagbladen in het geheel geen aandacht aan het rapport hebben besteed. Bij de NOS en Nu.nl vindt je er wel iets over.
W.J. Jongejan, 27 september 2021
Afbeelding van Gerd Altmann via Pixabay
Recente reacties