Zorgverzekeraar CZ verliest half miljoen euro met “zorgrobot” Rose

Dit bericht verscheen ook op www.huisartsvandaag.nl op 24 juni 2015.

Het doek is op 1 juni gevallen voor zorgrobot Rose, meldt SKIPR op 15 juni 2015. Er waren geen financiers meer te vinden voor een doorontwikkeling tot een bruikbaar product.
Vandaag wil ik eens analyseren wat Rose eigenlijk is, wat Rose zou moeten doen en hoe de ontwikkeling organisatorisch en financieel in elkaar steekt. Het laat zien hoe naast CZ ook andere zorgorganisaties er geld door verloren.

Rose
De naam Rose is een acroniem van Remotely Operated SErvice robot. De robot was bedoeld om lichte (thuis)zorgtaken bij patiënten te gaan vervullen, zoals het openen van een koelkastdeur, het pakken van voedsel uit de koelkast, het voedsel in de magnetron zetten en het aangeven van voorwerpen op verzoek van de patiënt etc.
Een goede indruk van wat men er mee wilde doen is te zien in het filmpje op de website van ROSE-BV. Eigenlijk gaat het om buitengewoon simpele taken. Rose is helemaal geen zelfstandig opererende robot, maar wordt op afstand bestuurd door iemand die via een video en- geluidsverbinding in contact staat met de cliënt. Eén persoon zou in de ogen van de makers vijftien van dergelijke robots kunnen aansturen.

Ontstaan
Rose is in eerste instantie rond 2009 ontwikkeld door een spin-off-bedrijfje van de Technische Universiteit Eindhoven onder naam TSR(Tele-operated Service Robot) in het kader van het project Pieken in de Delta. Door de TU Eindhoven en CBusineZ, een participatiemaatschappij van zorgverzekeraar CZ, werd daarna in 2013 het bedrijf ROSE b.v. opgericht die de “zorgrobot” verder ging ontwikkelen.

Wie betaalden?
De TU Eindhoven had 25% van de aandelen van ROSE b.v. De zorgverzekeraar CZ stopte er via haar participatie-vehikel CbusineZ een half miljoen euro in. Ook werd meebetaald door de thuisorganisaties Thebe, en Zuidzorg. Daarnaast was ook Siza uit Arnhem participant, een organisatie voor hulp aan mensen met een beperking. In het TSR-stadium ging er 2,8 miljoen euro in het project om, daarna bij ROSE b.v. nog eens één miljoen euro. Nu is de stekker eruit getrokken, maar er was minstens nog twee miljoen euro nodig geweest voor het prototype een productiemodel zou worden. Tot nu toe zijn drie prototypes gebouwd. Er blijken nu geen investeerders meer te vinden te zijn, die er verder geld in willen steken. Het wordt door ROSE b.v. geweten aan het investeringsklimaat, maar waarschijnlijker is dat niemand vertrouwen heeft in het werkelijk in bedrijf komen van dit soort robots. De geplande prijs van Rose was ongeveer 20.000 euro.

Wat stelde Rose voor?
Bij het bekijken van foto’s en videobeelden valt eigenlijk direct op wat voor een lompe verschijning de robot is. Het is een fors bijna menshoog apparaat op kleine wieltjes met een tweetal robotarmen aan het einde voorzien van een grijper. Aan de voorkant van de systeemkast is een beeldscherm bevestigd in tablet-formaat waarop de cliënt de bediener van de robotarmen kan zien en daarmee kan communiceren. De robot heeft een vrij grote manoeuvreerruimte nodig en is traag in het bewegen. De robotarmen zullen gezien de constructie geen voorwerpen van meer dan twee kilo kunnen dragen, vermoed ik.
Als ik de robot zie werken op de videobeelden, en me het beoogde doel voor ogen houdt, is het met een beetje gezond verstand op voorhand een kansloos apparaat. Het is alleen verbazingwekkend dat het zo lang geduurd heeft tot de stekker eruit getrokken werd.

Wat bezielde de geldschieters?
Van de TU Eindhoven is het nog enigszins voor te stellen dat men participeerde omdat het mede een leerschool was voor participerende, al dan niet afgestuurde ingenieurs. Van de participerende zorgverzekeraars en (thuis)zorgorganisaties is het allemaal moeilijker te vatten.
Het mogelijke scenario dat er in de toekomst bij een vergrijzende bevolking steeds minder mensen in de verzorging zouden komen te werken houdt en hield veel mensen bezig. Een overdreven vertrouwen in techniek en de oplossing die de techniek voor het probleem zou kunnen bieden heeft zich meester gemaakt van bestuurders van organisaties. Daardoor zijn ze gaan investeren in zaken die niet echt primair tot het doel van die organisaties behoren. Het doet denken aan de woningbouwcorporaties die investeerden in zaken die maar zijdelings met hun primaire doel te maken hadden.
Zorgverzekeraar CZ ziet van haar investering á een half miljoen euro niets terug. Het is in mijn ogen onbegrijpelijk dat een zorgverzekeraar zich met dergelijke projecten bezig houdt. Het geld had beter besteed kunnen worden aan directe medische zorg. Daar zijn de zorgpremies ook voor bedoeld.
Ook de thuiszorgorganisaties Thebe en Zuidzorg dienen zich, evenals SIZA eens achter de oren te krabben in een tijd waarin steeds meer op het personeel dat (thuis)zorg levert, wordt bezuinigd.

W.J. Jongejan

De afbeelding is niet van Rose